سیستم های اطفای حریق

سیستم اطفاء حریق مجموعه اقداماتی است که برای مقابله با آتش بوسیله خاموش کردن، کنترل و یا هدایت آتش‌های ناخواسته انجام می‌گیرد. اهداف سیستم اطفای حریق حفاظت از سلامت افراد، جلوگیری از آسیب به اموال و حفاظت از محیط زیست است .

انواع سیستم های اطفاء حریق :

 با توجه به کلاسه بندی حریق ها به منظور اطفای آن ها خاموش کننده های متفاوتی به شرح ذیل با توجه به ویژگی و قابلیتشان طراحی و تولید شده است .

سیستم اطفاء حریق آب و گاز

سیستم اطفاء حریق پودی

سیستم اطفاء حریق دی اکسید کربن

سیستم اطفاء حریق حاوی ترکیبات هالوژنه

سیستم اطفاء حریق حاوی کف

روش‌های اطفای حریق:

روش‌های اطفای حریق بستگی به نوع آتش دارد. برای مقابله با آتش باید یکی یا بیشتر از عوامل اصلی مثلث آتش یعنی هوا، ماده سوختنی و یا حرارت را کنترل کرد که البته امروزه مثلث حریق به منشور حریق تبدیل شده است که ضلع چهارم همان واکنش های شیمیایی است که منجر به ایجاد حریق می گردند.

همچنین می‌توان آتش‌نشانی و یا اطفاء حریق را به دو گروه دستی و اتوماتیک تقسیم کرد؛ که در نوع اول یعنی دستی، عملیات اطفاء حریق به صورت دستی و توسط افراد و یا آتش نشانان صورت می‌پذیرد و در نوع دوم یعنی اطفاء حریق اتوماتیک، این عملیات به صورت خودکار و بدون حضور عوامل انسانی صورت می‌پذیرد.

سیستم اطفاء حریق دستی :

سیستم اطفاء حریق دستی به تجهیزات گفته می شود که معمولا توسط یک فرد متخصص و یا آتش نشان بکار گرفته می شود و جهت فرمان از عوان انسانی استفاده میشود. نمونه اطفاء حریق های دستی کپسول های آتش نشانی می باشد که معمولا در هر خانه و یا مکانی مشاهده می گردد.

این کپسول ها انواع مختلف دارند که بر اساس نوع و یا کلاس حریقی که می توانند خاموش کنند تقسیم بندی می شود انواع سیستم های اطفاء حریق دستی و یا به اصطلاح عامیانه خاموش کننده های دستی به شرح ذیل تقسیم بندی :

خاموش کننده های پودری (پودر خشک شیمیایی)

خاموش کننده های پودری (پودر تر شیمیایی)

خاموش کننده های پودری (پودر خشک )

خاموش کننده های دی اکسید کربن

خاموش کننده های حاوی ترکیبات هالوژنه

خاموش کننده های حاوی کف

 این خاموش کننده ها دارای رنگ های متفاوتی بر روی بدنه می باشند که استاندارد بین المللی رنگ بدنه بصورت ذیل دسته بندی میشود:

 قرمز : آب ، کرم : کف ، آبی : پودر ، سیاه : دی اکسید کربن و سبز مربوط به خاموش کننده های هالن می باشد

سيستم هاي اتوماتيك اطفاء حریق به چند دسته تقسيم مي شوند

سیستم اطفاء حریق FOAM

 دراين نوع سیستم اطفاء حریق کف عامل اصلي اطفاء ميباشدکه در کارگاه هاي رنگ، مواد نفتي وغيره استفاده ميشود.

هنگامی که مخلوط درستی از این سه آیتم درست شود، این بخش به صورت یک پتوی فوم همگن شعله را توسط مکانیسم های ترکیبی از خنک کنندگی، جدا سازی منبع شعله از سطح محصول، بخارات، و خفه کردن آتش، اطفاء می کند. این باعث می شود سیستم اطفای با فوم گزینه ای موثر برای حفاظت از مایعات قابل اشتعال و قابل احتراق باشد.
کاربردهای نوعی سیستم اطفای حریق فوم:

آشیانه های هواپیما/زیرزمین ها/تونلهای کابل/مخازن مایعات قابل اشتعال
مخازن و انبارهای نفتی/تاسیسات بارگیری/انبارها

  گازهالون :HALON

  دراين نوع گازهاي هالون جهت اطفاءاستفاده شده و معمولادرسالن هاي کنترل و فضاهای پاک مورداستفاده  ميباشند.اکنون به علت مضربودن گازهالون برای لایه ازن طبق پروتکل مونترال ازگاز آرگونيت، گازاستفاده میشود.

سیستم اطفای حریق آیروسل :  (Aerosol)

سیستم های اطفاء حریق آیروسل (Aerosol) یاDSPA توسعه یافته اند تا جایگزین سیستم های هالون گردند که در اصل در کاربردهای دریایی، اتاقهایIT و غیره کاربرد داشتند.

سیستم اطفای حریق آیروسل را به صورت الکتریکی، گرمایی و دستی می توان فعال کرد. این سیستم بر روی لایه اوزون اثرگذار نبوده و باعث افزایش فشار در محیطی ای که در آن فعال شده است نمی شود. این فرایند متکی بر مواد جامد با انرژی بالا در زمان فعال شدن می باشد که با هم در یک فضای عادی به ارمغان آورد. این سیستم می تواند برای حریق های نوعA وB وC وF استفاده شود و در حریق های اولیه و توسعه یافته هم با موفقیت اطفاء را انجام می دهد.

سیستم اطفاء حریقNovec 1230  :  

سیستم اطفاء حریقNovec 1230 بسیار کارآمد بوده و برای خطرات خاص ایده آل می باشد. اطفاء از طریق خاصیت خنک کنندگی آن صورت می پذیرد.

مایع Novec 1230 به صورت گاز عمل می کند؛ با این حال در دمای اتاق مایع می باشد. مایع Novec 1230 دارای پتانسیل تخریب لایه اوزون صفر و طول عمر جوی بسیار پایین در حدود 3 تا 5 روز می باشد.همچنینNovec دارای بالاترین حاشیه ایمنی جهت استفاده در محیطهای اشغال شده (در حال بهره برداری) می باشد.

روشی که Novec استفاده می کند بوجود آوردن سطح خاموش کنندگی بین 10 ثانیه و با جذب حرارت از آتش بجای تخلیه اکسیژن از محیط (مشابه آنچه که در سایر سیستم های اطفای گازی اتفاق می افتد) است. امروزهسیستم اطفای حریقNovec 1230 مقررات زیست محیطی را برآورده می کند. سطح غلظت Novec بسیار پایینتر از سطح تاثر گذار جانبی غیر قابل مشاهده آن است. Novec وسیعترین حاشیه ایمنی نسبت به هر جایگزین با دوام هالون را که در فروشگاه ها موجود می باشد را ارائه می دهد.

محیط هایی که توسط سیستم اطفاء حریقNovec 1230 محافظت می شوند شامل:

• اتاق های سوئیچ مخابرات

• اتاق های کامپیوتری و کنترل الکترونیکی

• سالن های تست موتورها (Engine Test Cell Areas)

 • مراکز داده (Data Centres)

سیستم اطفا حریق FM200

 سیستم اطفاء حریق FM200 (HFC227ea) از نظر شیمیایی به صورتHeptafluoropropane شناخته می شود و گازی بی رنگ است که به صورت مایع تحت فشار جهت نگهداری ذخیره می شود. این نوع از سیستم حفاظت از آتش دارای پتانسیل تخریب لایه اوزون صفر بوده و برای استفاده در محیط های تحت بهره برداری مناسب می باشد.

عملکرد سیستم اطفاء حریقFM200 به صورت جذب حرارت از شعله و سوخت و کاهش دما تا جایی که شعله نمی تواند تنفس کند )روشن بماند) و بدین ترتیب حریق را خاموش می کند. FM200 به سرعت استقرار پیدا کرده، تمیز بوده و پس مانده روغنی، ذرات و آبی پس از اطفاءاز خود به جای نمی گذارد. سیستم اطفاء FM200 در کمتر از 10 ثانیه به سطح خاموش کنندگی حریق می رسد و آتش های قابل احتراق، الکتریکی و مایعات قابل اشتعال را قبل از اینکه منجر به صدمات قابل ملاحظه ای بشود مهار می کند. وقتی که حریق به سرعت اطفاء شود به معنی صدمات و هزینه های بازسازی کمتر می باشد. این همچنین به معنای کمترین خرابی و اختلال در کسب و کار است.

FM200 جهت حفاظت از مناطق خطرناک، بحرانی و دارایی های با ارزش به صورت فوری قابل دسترسی می باشد. همچنین جهت حفاظت از تجهیزات مخابراتی و الکترونیکی و اکثر مایعات و گازهای قابل احتراق موثر می باشد.