دود به عنوان یکی از محصولات و پیامدهای آتش، عامل اصلی تلفات انسانی در حریق ها و حوادث آتش سوزی محسوب می شود. یکی از دغدغه های اصلی سازمان آتش نشانی، مدیران ایمنی، مهندسان و فعالان حوزه مهندسی آتش، کنترل و مدیریت دود در ساختمان ها محسوب می شود. طراحی سامانه های کنترل دود به حدی حائز اهمیت است که معمولاً در بسیاری از دانشگاه های معتبر بین المللی، رشته ای با نام مهندسی حریق و دروسی در خصوص تحلیل رفتار دود، دینامیک آتش و محاسبات سامانه های مدیریت دود، وجود دارد. سامانه‌های کنترل دود به منظور حفاظت از جان انسان‌ها و محافظت از اموال آنها با بهره بردن از مکانیزم‌های مختلف به مدیریت و کنترل جریان دود ناشی از حریق می‌پردازند. در این مقاله قصد داریم شما را با مکانیزم های اصلی کنترل دود آشنا نماییم.
آتریوم‌ها عموما شامل یک مجموعه دو یا چند طبقه هستند که از طریق فضای میانی به‌یکدیگر متصل بوده و این فضای عمودی بزرگ توسط طبقات مختلف با کاربری تجاری- اداری احاطه شده است. در سال‌های اخیر از طراحی اتریوم ها در ساختمان ها و مجتمع‌های مدرن استقبال زیادی شده است. از طرف دیگر، در صورت وقوع حریق در چنین فضاهایی، عملکرد قابل قبول سیستم تهویه و مدیریت دود، در حفظ ایمنی و سلامتی افراد مستقر در طبقات بسیار حائز اهمیت است. سیستم تخلیه دود آتریوم ها به دو صورت طبیعی یا مکانیکی طراحی میشود. باتوجه به پیچیدگی محاسبات مربوط به تعیین ظرفیت تخلیه در آتریوم‌ها، طراحی مناسب سیستم از اهمیت بالایی برخوردار است. صنایع ایمنی عادل در نظر دارد طی چند مقاله آموزشی، شما را با نحوه انجام محاسبات کنترل و تخلیه دود ناشی از حریق در آتریوم ها، آشنا نماید.
بطور کلی کلمه بوستر (booster) به معنی تقویت کننده است و بوستر پمپ به یک یا مجموعه ای از چند الکترو پمپ گفته می شود که بصورت موازی توسط لوله کشی های مورد نیاز و دیگر تجهیزات مربوطه بر روی شاسی مناسب به یکدیگر متصل می شوند تا میزان آب مصرفی و فشارآب مورد نیاز برای سیستم آبرسانی یا آتش نشانی خصوصاً در ساختمان های بلند مرتبه، مصارف خانگی، صنعتی، کشاورزی و استخر را تأمین نماید.
شاید پمپ های آتشنشانی بحرانی ترین بخش در تجهیزات آتشنشانی نصب شده در یک مجموعه باشند. پمپ های آتشنشانی انواع و اندازه های مختلفی دارند. در موردی که فشار تغذیه آب عمومی برای فعال کردن اسپرینکلرها خیلی کم است یا انشعاب آب عمومی تامین نشده است، استفاده از پمپ های آتشنشانی ضروری می شود. در مورد نخست، برای تقویت فشار آب عمومی و فعال کردن اسپرینکلرها، یک پمپ آتشنشانی تقویت کننده نصب می شود. در مورد بعدی، پمپ های آتشنشانی به یک مخزن آب اختصاصی (مخزن ذخیره، خلیج، رودخانه، یا…) متصل خواهد شد تا فشار آب مورد نیاز برای مصارف آتشنشانی را تامین کند. بیشتر پمپ های آتشنشانی محرک های دیزل یا الکتریکی دارند، اگرچه بعضی از آنهایی که پیش از سال 1974 ساخته شده اند با موتورهای بنزینی یا ماشین های بخار به حرکت در می آیند (البته این مورد به ندرت دیده می شوند).
سیستم اطفاء حریق مجموعه اقداماتی است که برای مقابله با آتش بوسیله خاموش کردن، کنترل و یا هدایت آتش‌های ناخواسته انجام می‌گیرد. اهداف سیستم اطفای حریق حفاظت از سلامت افراد، جلوگیری از آسیب به اموال و حفاظت از محیط زیست است .
سیستم اعلام حریق مجموعه ای از قطعات دیداری و شنیداری ( آژیر، دتکتور، شستی و ... ) می باشد، که در صورت مشاهده دود، حرارت و آتش به صورت دستی و یا اتوماتیک فعال شده و گزارشات به پنل مرکزی اعلام حریق ارسال می شود. نصب سیستم اعلام حریق در ساختمان های کمتر از 5 طبقه از کف زمین و کمتر از 11 واحد اختیاری و در ساختمان های کمتر از 5 طبقه از کف زمین و 11 واحد و بالاتر سیستم اعلام حریق اجباری می باشد.
